کلانشهر مشهد مقدس سالانه پذیرای 25 میلیون زائر از سراسر کشور است و در این میان زائران خارجی نیز وارد این شهر می‌شوند؛ مسائلی که سبب می‌شود حجم خدمت‌رسانی به زائران و مجاوران در زمینه‌های مختلف رفاهی، حمل و نقل، اسکان وغیره بسیار بالا باشد. در این میان دستگاه‌های مختلفی در شهر مشهد این خدمت‌رسانی را انجام می‌دهند که البته قطعاً نقش شهرداری مشهد بسیار چشمگیر است.
شورای چهارم مشهد به‌عنوان قوه مقننه شهرداری در زمینه تسهیل خدمت‌رسانی به زائران و مجاوران از طریق تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری نقش مهمی ایفا می‌کند. از این رو، به‌سراغ محمد آصفی یزدی، عضو شورای شهر مشهد رفتیم و در ارتباط با مسائل مختلف شهری مشهد همچون مسائل مربوط به حمل و نقل، ترافیک، مسائل فرهنگی، فنی و عمران گفت‌وگو کردیم.
تسنیم: آقای آصفی، به‌عنوان سوال نخست و با توجه به اهمیت مبحث اتوبوسرانی در شهر مشهد، شرایط را با توجه به تحقیق و تفحص‌ها و همچنین مشکلاتی که در این سازمان است، چگونه می‌بینید؟
آصفی: بسم‌الله الرحمن‌الرحیم. ابتدا ما باید ببینیم که نسبت به موضوع حمل و نقل شهری چه رویکردی را اتخاذ کرده‌ایم که قطعا این نگاه باید یک نگاه راهبردی و با اهمیت بسیار بالا باشد زیرا تغییراتی که در بخش حمل و نقل عمومی شکل می‌گیرد، می‌تواند بر تمامی مباحث شهری تاثیرگذار باشد، پس همه بخش‌ها باید دست به دست هم دهند تا با یک فرهنگ‌سازی دقیق و منظم در جامعه استفاده از حمل و نقل عمومی را تبدیل به یک باور عمومی کنند و مردم به این باور برسند که تنها راه برون رفت از این قصه پر غصه ترافیک و آلودگی‌های زیست محیطی استفاده از وسائل حمل و نقل عمومی است.
ما رویکردمان راهبردی و همه جانبه است و در تمامی بخش‌ها احساس مسئولیت می‌کنیم اما در این بین مردم، شهرداری و دولت نیز می‌توانند نقش بسیار تاثیرگذاری بر روند تغییرات شهری و رشد شهر داشته باشند. هم‌اکنون در حوزه حمل و نقل مردم، شهرداری و شورای شهر هر کدام نقش‌هایی دارند و ما به عنوان شورای اسلامی شهر استفاده از وسائل حمل و نقل عمومی را به عنوان یک فرهنگ سازی طلب می‌کنیم.
در ادامه شهرداری در قالب ارائه طرح‌های مختلف و تقاضای لوایح از شورای شهر همواره پیگیر فعالیت حوزه حمل و نقل شهری است و در طرفی دیگر قانون دولت را مکلف کرده که یک سوم هزینه خدمات شهری را بپردازد که متاسفانه این اتفاق تاکنون صورت نگرفته است.
تسنیم: دولت در این باره کمکی نکرده یا شرایط کمک برایش فراهم نیست؟
آصفی: در قانون پیش بینی شده که بهای تمام شده خدمات اتوبوسرانی به سه قسمت تقسیم مساوی تقسیم شود و دولت، مردم و شهرداری هر کدام یک بخش را پرداخت کنند اما متاسفانه ما شاهد هستیم دولت به سبب مشکلات مالی که دارد، قادر به پرداخت هزینه‌ها نیست و شهرداری و مردم، خود مجبور هستند تا سهم دولت را نیز بپردازند.
تسنیم: افزایش قیمت بلیط اتوبوس چرا صورت نگرفت؟ نظر مخالفان افزایش در شورای شهر به چه شکل بود؟
آصفی: مقام معظم رهبری با ابلاغ سیاست‌های راهبردی اقتصاد مقاومتی راه را برای ما مشخص کرده‌اند و در این باره تمام حرف بنده و مخالفان افزایش قیمت بهای اتوبوس در شورای اسلامی این بود که ما عقیده داریم باید این موضع وارد مباحث اقتصاد مقاومتی شده و برای آن درآمدهای پایداری تعریف شود.
هم‌اکنون باید بررسی کنیم و ببینیم آیا واگذاری خدمت به بخش خصوصی درست صورت گرفته یا اینکه این قراردادها مبتنی بر اقتصاد مقاومتی بوده و صرفه و صلاح شهر در آنها لحاظ شده است.
در حال حاضر سئوالاتی از قبیل اینکه آیا قراردادهای بسته شده مبتنی بر خلاقیت و درآمد‌زایی بوده است یا نه و یا اینکه سهم شهرداری از بخش خصوصی در این قرارداد ها گرفته شده ذهن بنده را مشغول کرده بنابراین لازم است تا تیم کارشناسی به پای کار بیایند و این موضوع را بررسی کنند تا ما به لحاظ کمی و کیفی شاهد تحقق عدالت در عرصه دریافت بهای خدمات باشیم.
اولویت اصلی کلانشهرها به ویژه مشهد استفاده از حمل و نقل عمومی است زیرا مسائل و مخاطرات زیست محیطی در شهر مشهد بسیار مهم است و وقتی می‌گوئیم مشهد شهر بهشت پس باید مولفه های شهر بهشت شدن را نیز برای مشهد فراهم آوریم که مهم ترین مولفه آن گسترش حمل و نقل عمومی است.
تسنیم: توجه شورای چهارم هم اکنون به کدام قسمت حمل و نقل شهری است؟
آصفی: شورای چهارم هم اکنون تمام تمرکز خود را بر روی توسعه خطوط ریلی گذاشته و تا زمانی که این توسعه محقق نشود ما باید روی اتوبوسرانی تمرکز کرده و از کیفی سازی آن غافل نشویم. در راستای توسعه خطوط قطار شهری ما به کمک‌های دولتی نیازمندیم و امید داریم تا با مساعدت‌های دولت همراه شویم.
تسنیم: مسائل میان آستان قدس رضوی و شورای اسلامی شهر مشهد برای مدت کوتاهی نقل رسانه‌های مشهد شده بود؛ توضیح شما در این زمینه چیست؟
آصفی: بنده عقیده دارم تعاملات شهرداری، شورای شهر و آستان قدس نباید تعاملات ژورنالیستی و در فضای رسانه باشد زیرا این سیاستی مهلک است و در تعاملات دو طرف با یکدیگر شرایط مناسب و پایداری را پدید نمی‌آورد.
تعاملات ما با آستان قدس و دولت باید تعاملاتی منطقی، کارشناسی و در فضایی رو در رو باشد و در پای میز مذاکره اتفاق بیفتد و نه یک تعامل رسانه‌ای که در مقابل خبرنگاران و دوربین تلویزیون شکل می‌گیرد، از طرفی دیگر این تعاملات باید از چشم مردم دور باشد و مسئولان نتایج مداکرات را به شایستگی و به صورت پررنگ در رسانه‌ها بازتاب دهند تا مردم مشهد نیز از وضعیت و عملکرد آستان قدس رضوی و شورای شهر مشهد با خبر شوند.
تسنیم: افزایش بهای خدمات حمل و نقل عمومی کارشناسی شده بود و در جریان بررسی این موضوع وضعیت مردم نیز در نظر گرفته شده بود؟
آصفی: در بررسی‌های اخیر قیمت بهای خدمات حمل و نقل عمومی به این نتیجه رسیدیم که بهای تمام شده برای جابه‌جایی یک مسافر آن چیزی نیست که هم‌اکنون از مردم دریافت می‌کنیم و اگر بخواهیم خیلی خوش‌بینانه نگاه کنیم، خواهیم دید که مردم تنها دو سوم از هزینه‌ای که باید بپردازند را پرداخت می‌کنند.
هم‌اکنون ما شرایط دولت را به‌خوبی درک می‌کنیم، بنابراین با توجه به شرایط دولت و عدم تحقق بودجه‌های دولتی تنها راه برای عبور از این مشکلات را اولویت‌بندی پروژه‌های شهری تشخیص دادیم و تصمیم گرفته‌ایم پروژه‌های غیرضروری را همانند برخی از پیاده‌رو سازی‌ها در لیست پروژه‌های غیر ضروری قرار داده و بودجه‌های آنها را در راستای رشد پروژه‌های مورد نیاز شهری به‌کار ببریم.
هم‌اکنون در رابطه با پروژه‌های پیاده روسازی، خیابان‌های امام خمینی و امام رضا(ع) از اولویت بسیاری برخوردار هستند اما بازهم با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اجرای این پروژه‌ها را عقب‌تر انداخته‌ایم و از این محل حدود 2 میلیارد تومان صرفه جویی کرده‌ایم.
تسنیم: صحبت‌هایی مبنی بر دریافت هزینه حمل و نقل به میزان مسافت طی شده یک بار از سوی شما مطرح شد؛ در این باره توضیح می دهید.
آصفی: بله، به عقیده من در راستای صرفه جویی‌ها از محل‌های مختلف، عدالت اجتماعی محقق شود، به‌گونه‌ای که به‌نظر من باید از مسافران به میزان مسافت طی شده هزینه دریافت شود، مثلاً نباید از کسی که تنها دو ایستگاه را طی کرده همان هزینه‌ای را بگیریم که از فردی که از ایستگاه اول تا ایستگاه آخر طی کرده، دریافت کنیم.
اگر قرار باشد از فردی برای تنها یک کیلومتر هزینه‌ای همانند طی کردن مسیر 10 کیلومتری را دریافت کنیم، قطعاً آن فرد ترجیح می‌دهد از ماشین شخصی و یا تاکسی استفاده کند که منجر به کاهش درآمدهای حمل و نقل عمومی و افزایش آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود اما از طرفی دیگر اگر مردم بدانند قرار است در سرویس حمل و نقل عمومی از آنها با عدالت پول دریافت شود قطعا میزان استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در شهر افزایش خواهد یافت.
در شرایط فعلی که شهر نیاز به یک فرهنگ‌سازی و یک عدالت اجتماعی دارد ما سازمان فاوا شهرداری را موظف کرده‌ایم یک برنامه نرم‌افزاری جامع با راندمان محاسبه میزان کرایه دقیق مسافران برای استفاده در اتوبوس‌ها را تا پایان سال به شورای شهر مشهد تحویل دهد.
تسنیم: وضعیت خط 2 بی.آر.تی مشهد به کجا انجامید؟ مشکل کار در کجاست؟
آصفی: تمامی مطالعات خط 2 بی.آر.تی مشهد براساس مصوبات شورای شهر انجام شده و هم‌اکنون در انتظار پیوست فرهنگی و اجتماعی خود است و از آنجایی که تمامی طرح‌ها باید پیوست فرهنگی داشته باشند ما هم اکنون در انتظار تهیه این پیوست هستیم.
البته یکی دیگر از مشکلات ما در مناطق، پروژه‌هایی است که در میسر خط دو بی آر تی واقع شده‌اند و ناهماهنگی‌هایی را ایجاد کرده‌اند. ما برای ایجاد خطوط مسیر تندرو نیاز به یک عرض مناسب برای خیابان هستیم اما برخی پیاده‌رو سازی‌ها با ورود به حریم خیابان جلوی ایجاد مسیر خطوط تندرو را گرفته و از شهرداری‌های مناطق انتظار داریم در ایجاد این پیاده روها با مشاورین طرح‌های کلان مشورت کنند و هم اکنون نیز برای آزاد‌سازی خیابان‌ها در مسیر خط 2 بی.ار.تی اقدام کنند.
تسنیم: جناب آصفی ما هم‌اکنون در میدان بیت‌المقدس نیز به سبب پیاده‌روها و خط یک بی.آر.تی مشکلات ترافیکی عدیده‌ای داریم؛ برای رفع مشکلات این مسیر چه اقداماتی لازم است؟
آصفی: این یک حقیقت است که به سبب معبر تنگ در میدان بیت المقدس همواره شاهد ترافیک و مشکلات بسیاری برای زائران و خودروهای عبوری هستیم و بدین منظور بود که در کمیسیون حمل و نقل و خدمات شهری لایحه‌ای را تحت عنوان مطالعه برای ایجاد یک زیر گذر در میدان بیت المقدس به تصویب رساندیم.
اما یک موضوع این است که نمی‌توانیم در این مسیر پل عابر پیاده نصب کنیم زیرا هیچ مانعی نباید از دیدن حرم مطهر جلوگیری کند بنابراین به فکر ایجاد یک زیر‌گذر افتادیم که در این راستا مشاور طرح خط دو قطار شهری نیز با همکاری بسیار گسترده برای چندین بار مسیر حرکت قطار شهری را تغیر داد تا با نقشه ایجاد زیر گذر تداخلی نداشته باشد.
تسنیم: آستان قدس رضوی در رابطه با ایجاد ایستگاه باب الجواد حرم رضوی چه همکاری‌هایی داشته است؟
آصفی: زمانی که صحبت از ایجاد ایستگاه حرم مطهر در خط دو قطار شهری به میان آمد ما با استقبال آستان قدس رضوی روبه رو شدیم و از این رو بود که ایجاد این ایستگاه جدی‌تر شد و قرار شد تا این ایستگاه در کنار ورودی باب‌الجواد حرم مطهر ایجاد شود. باید تاکید کنم که ما هیچ نگاه اقتصادی به این ایستگاه نداریم و تنها برای رفاه زائران این ایستگاه به وجود خواهد آمد اما باید به این نکته نیز توجه کرد که شهر باید درآمدهایی داشته باشد و از آن جایی که ایجاد این ایستگاه در کنار حرم مطهر ارزش‌های افزوده‌ای را به وجود می‌آورد ما می‌توانیم در کنار کاری که تنها برای رضای خدا و حضرت ثامن‌الحجج(ع) انجام داده‌ایم فعالیت‌های اقتصادی را در راستای رشد شهر انجام دهیم.
تسنیم: درآمدهای سازمان اتوبوسرانی با مشکل مواجه است؟ برای رفع مشکلات چه راهی را پیشنهاد می‌دهید؟
آصفی: هم‌اکنون جابه‌جایی هر مسافر برای ما 860 تومان هزینه در بر دارد و از آنجایی که دولت کمکی در این باره نمی‌کند و شهرداری و سازمان اتوبوسرانی پول آن چنانی برای پرداخت این مبالغ ندارند، مجبور هستیم تا دو سوم این هزینه را از مردم دریافت کنیم.
مردم باید بدانند که شهرداری یک نهاد درآمد هزینه است که در قبال خدمتی که می‌دهد از مردم پول دریافت می‌کند، ضمن اینکه در کنار این از حق و حقوق مردم با قدرت دفاع خواهد کرد زیرا در بین مردم هستند افرادی که از امکانات بیشتری استفاده می‌کنند و باید هزینه بیشتری بپردازند تا یک تعادل در شهر به وجود بیاید اما باز هم متاسفانه ما شاهد این هستیم که برخی افراد با استفاده‌های کلان از خدمات شهری هزینه‌های مرتبط با خود را به شهر پرداخت نمی‌کنند بنابراین به نظر بنده وظیفه شهرداری این است تا با مقابله با این افراد حقی که از مردم و شهر بر گردن این افراد است را دریافت کند تا بتوانیم با آن هزینه‌ها تعادل را به قسمت‌هایی که از خدمات شهر کمترین استفاده را داشته اند ببریم.
تسنیم: افرادی که حق و حقوق شهر را نمی‌دهند، حقیقی هستند یا افراد حقوقی هم در این بین حضور دارند؟
آصفی: متاسفانه در کنار افراد حقیقی، افراد حقوقی بسیاری هستند که با دور زدن قانون مالیات و عوارض خود را ندادهاند و تاکنون نیز شهرداری به دلایل متعددی نتوانسته حق مردم را از آنها وصول کند بنابراین در این‌باره از تمامی دستگاه‌های مرتبط همانند نیروی انتظامی، دستگاه قضایی و استانداری در شهر مشهد خواستاریم تا با یک نگاه یکپارچه سازی وارد ماجرا شوند و با این افراد مقابله کرده و حق و حقوق شهرداری را به بیت المال بازگردانند.
تسنیم: بحث ممیزی‌ها هم نتوانسته جلوی این احقاق حقوق شهر را بگیرد؟
آصفی: سال‌ها است که ممیزی در شهرداری به‌معنای واقعی کلمه و به شکل همه جانبه صورت نمی‌گیرد؛ باید اشاره کرد اخیراً در یکی از مناطق مرفه‌نشین شهر این ممیزی شکل گرفته و نقاط کور آن شناسایی شدند و در ادامه باید با کمال تاسف و شرمساری بگوییم که از 48 هزار ممیزی در این منطقه مرفه نشین حدود 12 هزار پلاک تجاری و مسکونی حق و حقوقات شهر را نپرداخته اند.
اگر بررسی شود می‌بینیم که وصول هزینه 12 هزار تخلف آن هم در یک منطقه مرفه نشین می‌تواند کمک‌های بسیار زیادی به شهر کند و بنده با قاطعیت عقیده دارم که اگر ممیزی‌ها به صورت نرم افزاری و به شکل صحیح و دقیق صورت بگیرد ما می توانیم از این درآمد به عنوان یک درآمد پایدار شهری همراه با قدرت بسیار زیاد استفاده کنیم.
در این باره نگاه ما این است اگر حق و حقوقات شهری به‌صورت تمام و کمال به شهرداری پرداخت شود ما هیچ نیازی نداریم تا از مردم برای حمل و نقل حتی یک ریال دریافت کنیم؛ این اظهارنظر یک حرف کارشناسی است و اگر همه مردم حق و حقوق شهری را بپردازند، بنده به‌همه مردم قول می‌دهم تا هیچ پولی برای استفاده از حمل و نقل عمومی از مردم دریافت نکنیم.
تسنیم: این سخن درست که برخی در کمیسیون ماده 100 پیشنهادات عجیب و غریبی به متخلفین می‌دهند؟
آصفی: بله متاسفانه عده‌ای سودجو هستند که با تجمع و حضور مقابل شهرداری‌ها و یا کمیسیون ماده 100 با پیشنهادهای گزاف ادعا دارند، می‌توانند مشکلات برخی را حل کنند که متاسفانه گاهی اوقات نیز این ادعاها به واقعیت می‌پیوندد؛ در اینجا لازم به‌ذکر است که در ماه‌های اخیر با کمک نیروی انتظامی 100 نفر در داخل و خارج از بدنه شهرداری به جرم تخلف دستگیر و روانه زندان شدند که گاها برخی از آنها بازنشتگان شهرداری بودند که با تایید جرمشان در خانه‌هایشان به چنگ قانون افتادند. در ابتدای دستگیری بسیاری از آنها با بیان اینکه تنها نبوده‌اند نام دیگر همدستان خود در داخل و بیرون بدنه شهرداری را بیان می‌کردند و ما به کمک نیروی انتظامی توانستیم تمامی افرادی را که بدین شکل در حال تخلف بودند را دستگیر کنیم.
اما در اینجا یک سوال اساسی برای من پیش آمده بود، چگونه می‌شود بنده‌ای که یک پرونده در کمیسیون ماده 100 دارم و در خانه‌ام نشسته آمد با من تماس گرفته می‌شود و با بیان جزئیات پرونده و همچنین شماره آن در کمیسیون ماده 100 بیان می‌کنند که حاضر هستند در ازای دریافت فلان مبلغ رای کمیسیون را تغییر دهند؟
تسنیم: تنها واکنش شما به این موضوع دستگیری افراد بود یا تبعات دیگری داشت؟
آصفی: در راستای مبارزه با تخلف در شهرداری نه تنها افراد متخلف را دستگیر کردیم، بلکه بازرسی شهرداری و رئیس حراست را نیز به سبب ناکارآمد بودن تغییر دادیم چراکه بنده و اعضای شورای شهر عقیده داریم که مدیران باید در خط مقدم حاضر باشند و به‌هیچ عنوان مدیری که بخواهد پشت میز نشین باشد، را قبول نخواهیم کرد.
روزی که شهردار از شورای اسلامی شهر مشهد رای اعتماد گرفت، بنده گفتم که آقای مرتضوی شما در این شهر نه تنها باید سر به‌زیر باشید تا کف خیابان‌ها را ببینید بلکه باید همواره سربه هوا هم باشید تا نحوه شهرسازی، بلند مرتبه‌سازی، منظر شهری و تخلفات را ببینید؛ بنده همیشه عقیده دارم که یک مدیر آن هم در شهر مشهد الرضا باید همیشه در کف خیابان‌ها باشد.
تسنیم: نظر خود را پیرامون جابه‌جایی بیمارستان قائم مشهد بفرمائید.
آصفی: با قاطعیت و صراحت تاکید دارم که جابه‌جایی بیمارستان قائم هیچ پیش پرده‌ای نداشته و ندارد چراکه نظر کلی شورای شهر مشهد بر جابه‌جایی این بیمارستان و انتقالش به حاشیه شهر است، در این باره نیز جانمایی‌هایی صورت گرفته و برای اینکه شاهد توزیع عادلانه خدمات و به اصطلاح توسعه همه‌جانبه جغرافیایی شهر و تحقق عدالت در شهر باشیم، از طرفی دسترسی اکثریت جمعیت شهر به آن محل خدمت به شایستگی فراهم شود، شورای چهارم پیشنهاد داد این بیمارستان به مناطق شمال شرق مشهد حد فاصل شهرک شهید رجایی و بلوار طبرسی که بخشی از حاشیه شهر است، منتقل شود.
از دلایل اصلی انتخاب این مکان برای ایجاد بیمارستان می‌توان به نیاز مردم منطقه، دسترسی راحت و آسان، همجواری با بزرگراه و دسترسی از چهار گوشه شهر به این بیمارستان اشاره کرد چراکه مسیر دسترسی بسیار خوب و پرسرعت است و شهرداری نیز در آن مناطق زمین‌های بسیار خوبی برای احداث بیمارستان با وسعت بسیار بالا دارد.
در رابطه با کاربری زمین بیمارستان قائم در خیابان احمدآباد نیز موضوعاتی مطرح است که باید در این‌باره بگویم تمامی کاربری‌های خیابان احمدآباد تعریف شده و نیازی نیست ما در این‌باره تعریف جدیدی داشته باشیم زیرا بافت این منطقه در تعاریف مسکونی و تجاری عنوان شده است. البته باید این مطلب را نیز عرض کنم که برای جابه‌جایی بیمارستان قائم به جانمایی دقیق، تامین اعتبار و پیدا کردن مشاور امین نیاز داریم. با توجه به این روال مدیریت در شهر مشهد انتظار می‌رود پروژه انتقال بیمارستان قائم 10 سال آینده محقق شود.
پاسخ